AMD to schorzenie siatkówki oka związane najczęściej z wiekiem. Choroba z roku na rok dotyka coraz większej liczby osób. Szacuje się, że na całym świecie przybywa rocznie aż 500 tysięcy chorych. Problem ten jest zauważalny również w Polsce, gdzie okuliści każdego roku notują ponad 20 tysięcy nowych przypadków. Z naszego artykułu dowiesz się, na czym polega AMD oraz jakie są jego rodzaje. Poznasz również najczęstsze objawy, a także sposoby leczenia.
Aby przyjrzeć się bliżej chorobie, jaką jest AMD, warto wcześniej dowiedzieć się, czym jest siatkówka. Zapytaliśmy o to naszego rozmówcę – lekarza z centrum okulistyki Optomed. Jak twierdzi Piotr Jaworski, siatkówka to cienka tkanka wyścielająca tylną część wnętrza oka. Składa się ze światłoczułych komórek, które odpowiadają za konwersję światła na impulsy elektryczne przesyłane za pośrednictwem nerwu wzrokowego do interpretacji w mózgu. W samym centrum siatkówki znajduje się jej najważniejszy obszar, czyli plamka żółta. Zawiera ona najwyższe stężenia światłoczułych komórek – czopki, które są odpowiedzialne za ostre, szczegółowe, widzenie centralne.
Dzięki siatkówce widzimy zatem wszystko to, co znajduje się w centrum pola widzenia. Osoba zdrowa bez problemu rozpoznaje więc twarze innych ludzi, czyta czy też prowadzi samochód. Problemy pojawiają się w momencie, kiedy siatkówkę dotyka schorzenie zwane AMD. W jego wyniku komórki światłoczułe w rejonie plamki zaczynają obumierać, co powoduje powstawanie plam w polu widzenia i zniekształcenia obrazu.
Jakie są objawy AMD?
Zwyrodnienie plamki może początkowo powodować lekko nieostre widzenie centralne, zarówno z bliska jak i z daleka. Centrum widzenia może być także zamazane lub zasłonięte, a obszar ten powiększa się wraz z postępem choroby. Strefa „martwego widzenia” rozwija się, pojawiają się problemy w rozpoznawaniu kolorów i drobnych szczegółów. Każdy z takich niepokojących sygnałów powinien jak najszybciej skłonić do wizyty u okulisty i w żadnym wypadku nie należy go bagatelizować. Niezwykle istotne jest także regularne badanie oczu, ponieważ choroba w początkowym stadium może nie dawać żadnych objawów w szczególności, kiedy zwyrodnienie plamki związane jest z wiekiem bądź też, gdy rozwija się tylko w jednym oku. W takim wypadku wczesna diagnostyka jest możliwa tylko dzięki badaniu okulistycznemu.
Rodzaje AMD
Zwyrodnienie plamki żółtej może mieć dwa rodzaje – suchy oraz mokry (wysiękowy).
- Suche AMD jest częstszą formą choroby. Potrafi rozwijać się latami, a pogorszenie widzenia następuje stopniowo, mogąc doprowadzić nawet do utraty wzroku. Druzy, czyli produkty metabolizmu komórek siatkówki gromadzą się w tym przypadku poniżej warstwy fotoreceptorów siatkówki, pomiędzy warstwą nabłonka barwnikowego siatkówki (RPE) i błoną Brucha, która wspiera siatkówkę. Stopniowo wpływają one na uszkodzenie i śmierć fotoreceptorów, zaburzając widzenie centralne. Ten typ schorzenia występuje najczęściej u osób starszych, które początkowo mogą zauważać tylko drobne problemy z niewyraźnym widzeniem. Dopiero z czasem wzrok zdecydowanie się pogarsza, a choroba może doprowadzić nawet do jego utraty. Z tego powodu niezwykle ważne są regularne wizyty w poradni okulistycznej.
- Mokre (wysiękowe) AMD to rzadsza forma schorzenia plamki żółtej. Polega ono na tym, że pod siatkówką rozwijają się nieprawidłowe naczynia krwionośne, które w rezultacie mogą doprowadzić do uszkodzenia i śmierci fotoreceptorów oraz komórek nabłonka barwnikowego siatkówki odżywiających fotoreceptory. W początkowym etapie dochodzi do przerwania ciągłości błony Brucha, w wyniku czego rozwijają się nowe naczynia krwionośne, które wrastają w siatkówkę. Ich pęknięcia powodują krwotoki, które mogą prowadzić do uszkodzenia siatkówki. Mokra forma AMD wpływa na uszkodzenie centralnego widzenia, w wyniku czego obraz może być nieostry, zamazany, krzywy, bądź też przesłonięty różnego rodzaju plamami.
Leczenie AMD
Nie znaleziono jeszcze metody leczenia, która skutecznie poradziłaby sobie z suchą postacią AMD. Mimo to można spowolnić proces chorobowy dzięki zastosowaniu odpowiednich preparatów witaminowo-mineralnych. Jeśli zaś chodzi o postać wysiękową, stosuje się leki anty-VEGF, które mają na celu zahamowanie rozwoju nieprawidłowych naczyń krwionośnych. Lek wstrzykiwany jest do ciała szklistego, najczęściej w trzech dawkach podawanych w odstępach jednego miesiąca.
Podsumowując, AMD to schorzenie wpływające na zaburzenie widzenia centralnego. Jako że początkowo może nie dawać żadnych objawów, niezwykle istotne jest pamiętanie o regularnych wizytach u okulisty.
